Recensie

Arq 1 Elders
2 Herinneringen 1
3 Herinneringen 2


genre: een psychedelisch avontuur, een magisch realistisch visioen, een fantastisch verhaal met een flinke dosis sciencefiction

Andreas is een grafische reus,een artistiek geweldenaar, een tekenkundig genie. Andreas is een ondermaatse verteller die lak heeft aan een duidelijke rode lijn. Andreas brengt zijn fantasieën in beeld, maar wil of kan geen helder verhaal schrijven. Het gebrek aan verhaallijn wordt m.i. volledig gecompenseerd door Andreas’ originaliteit. De strips van Andreas vormen elk op zich een reeks dromen met een duidelijk aanwezig en tegelijk chaotisch verband. Omdat Andreas’ dromen (visioenen, hallucinaties?) zo boeiend zijn en ook nog zo fraai verstript, steekt hij artistiek ver boven het gemiddelde uit, maar ik kan me volledig voorstellen dat zeer velen hem absoluut niet pruimen. ‘Suske en Wiske’ kan men lezen zonder aandacht, zonder inspanning. Andreas valt buiten het amusement; begin er niet aan als je niet bereid bent moeite te doen. Voor de wat luie stripliefhebbers zal ik uitgebreider op de inhoud ingaan dan u van recensenten mag verwachten.


deel 1. Elders

De eerste vijf bladzijden worden gebruikt om gebeurtenissen uit de levens van 4 personen te schetsen. Als op filmrollen lopen de plaatjes in vier horizontale stroken door van pagina naar pagina.

film 1. Een man, vol haat jegens mensen die hem kennelijk slecht behandeld hebben, pleegt zelfmoord door van een hoog gebouw naar beneden te springen onder de kreet “Hier ben ik Robby”.
film 2. In een kamer wordt een prostituee bedreigd door haar pooier; hij wil geld zien en gaat haar te lijf met zijn broekriem. Het filmpje eindigt als de vrouw de man doodschiet.
film 3. In een andere kamer verzoekt een blinde man zijn echtgenote op te houden met drinken, omdat dat schadelijk is voor het kind waarvan zij in verwachting is. De vrouw verwijt hem dat zijn werk hun huwelijk onmogelijk maakt en stelt voor om te scheiden.
film 4. Op straat wordt ’s avonds laat een man de keel doorgesneden; de dader, waarvan het hele hoofd in verband is gewikkeld, maakt zich snel uit de voeten en verdwijnt in een hotel waar hij een kamer huurt.

De laatste beelden van de vier films vallen in een verticale kolom samen; de lezer beseft opeens dat de getekende voorvallen tegelijkertijd in en op hetzelfde gebouw (een hotel) plaatsvinden. Het begin is direct al typerend voor de kunstenaar Andreas. Er zullen veel lezers zijn die deze aanpak irritant vinden, ik vind het beeldverhaaltechnisch niet alleen een vondst, ik vind het ook mooi. Toegegeven, het maakt het lezen niet eenvoudiger, maar het is net als bij een sonnet, waarbij de ingewikkelde versvorm het gedicht als het ware muzikaler maakt. U mag het als gewichtigdoenerij van me aanmerken, maar ik vind dat die eerste bladzijden een rijk ritme hebben.

Op de volgende pagina bevinden de personen uit de filmpjes zich opeens in een totaal andere wereld. De vrouw is nog bezig haar souteneur te doden, maar de kogels raken nu de neervallende man die zich van kant dacht te maken; het verschil is niet zo groot. Als toeschouwers fungeren het echtpaar en de moordenaar van de eerste bladzijden. Het krachtdadige hoertje blijkt Laura te heten, de crimineel (van het zuiverste water blijkt al snel) noemt zichzelf Pascoe Montana en het echtpaar luistert naar de namen Travis en Alanna.

De gebeurtenissen volgen elkaar snel op. Vijf mensen, waarvan een meer dood dan levend, die elkaar totaal onbekend zijn, krijgen niet eens de tijd zich af te vragen wat hen is overkomen. Het gezelschap wordt overvallen door drie vreemde mensachtige wezens op nog vreemdere rijdieren. De ruiters stappen af, gaan meteen naar de zwaar gewonde mens en laten een klein beestje los in het vreselijke kogelgat. De drie mannen worden ontvoerd en de twee vrouwen blijven achter in een onaards, woest landschap. De ontvoerders worden op hun beurt vanuit de lucht overvallen door andere, wat minder op mensen lijkende, gevleugelde wezens die de gewonde man meenemen. Tijdens het gevecht worden twee ruiters gedood en weet Pascoe Montana te ontsnappen; de professor blijft de gevangene van de laatste ruiter.

De gangster heeft zich uitgedost met de kleren van een der dode ruiters en zich van zijn wapens voorzien. Hij onderzoekt een grot met eigenaardige tekens en stuit op een heel vreemde man, die zijn hoofd met de handen omsluit waarna hij opeens in staat is de taal van de man te begrijpen en te spreken. De man noemt zich Nonac, de waker over de geesten. Pascoe doorsteekt Nonac met zijn zwaard, vervolgt zijn weg door de spelonken, raakt bedwelmd, maakt daardoor een diepe val en raakt buiten westen, waarbij veel herinneringen naar boven komen.

Op de vreemde wereld zweven ballonwoningen aan koorden boven de grond, het zijn huizen van de Limisaï, de vleugelmensen. Op een bank ligt de gewonde man en uit de gapende wond in zijn buik kruipt een klein beestje met een kogel in zijn slurfje. Korte tijd later komt de man volledig genezen bij bewustzijn. Julian Joyce, zo stelt de weer fitte jonge man zich voor, blijkt de taal van zijn ontvoerders te spreken en begrijpt niet hoe dat mogelijk is. De ontvoerders zeggen hem dat hij lijkt op K’ross, wezens die getekend zijn op de wanden van de berg der visioenen, die zij echter om alleen hen bekende redenen niet meer bezoeken. Hoewel zij hun erkentelijkheid betuigen voor het brengen van de Stych, zo heet het diertje met helende krachten, beschouwen zij Julian als een gevangene en wijzen Tala als bewaakster aan. De naar drugs hunkerende Julian onderneemt een onhandige vluchtpoging, valt daarbij naar beneden en komt in een wolk van bijtend zuur terecht. Hij wordt opgevangen door enkele Limisaï, die hem in het water laten vallen. Het verkoelende water doet hem goed, maar hij is te verbrand om nog lang te kunnen leven. Boven het water zweven ingewikkelde constructies aan kabels, wat wijst op techniek en wetenschap; met een laatste krachtinspanning probeert Julian erheen te zwemmen, maar dit wordt hem te veel. Terwijl hij langzaam verdrinkt komt zijn vroegere leven boven drijven.

De vrouwen zijn samen op pad gegaan, waarbij de zwangere Alanna het allerminst makkelijk heeft. Bij het oversteken van een rivier wordt Alanna ontvoerd door inboorlingen, die nog flauwtjes humanoïde aandoen en met zwemvliezen zijn aangepast voor het waterleven. Een dier dat het midden houdt tussen een kwal en een inktvis wordt over Alanna’s hoofd gestulpt, waardoor zij onder water kan ademen, en vervolgens wordt zij in een soort cocon gestopt. Alleen en in volstrekte duisternis gaan haar gedachten terug naar weleer.

Laura, die Alanna in het water heeft zien verdwijnen maar niet bovenkomen, is gedwongen alleen verder te gaan. Zij zoekt haar heil in de vulkanische grottenwereld van Arq en zoekt een weg in duistere gangen en zalen, rood verlicht door lavastromen. In een warm en veilig hoekje rust ze wat uit; loom geworden mijmert ze over haar jeugd en alles wat haar daarna overkomen is.

We zitten midden in een mysterie waarvan de lezer net zo weinig begrijpt als de betrokkenen. Het enige wat zij achterhalen is de naam van de wereld waarin zij terecht zijn gekomen: Arq.

Deel 2 en 3. Herinneringen

De herinneringen van de vijf spelers uit het eerste bedrijf, functioneren als flashbacks, waarbij van ieder de voorgeschiedenis wordt beschreven, zodat de lezer kennis heeft van hun karakter, hun drijfveren en emoties. Als u nu denkt dat twee delen genoeg zijn om veel van de vragen die het eerste deel oproept te beantwoorden, dan rekent u buiten de waard, Andreas geheten. Zijn fantasie levert hier vier verhalen op waarbij je je absoluut niet hoeft te vervelen, en met elementen die later ongetwijfeld van belang zullen zijn, maar waarbij je soms het gevoel krijgt op een zijspoor gezet te worden.

Julian Joyce, computerfreak en whizzkid, stond op de universiteit onderaan in de pikorde. Bij de pesterijen die pispalen moeten ondergaan vond zijn beste vriend de dood, en dat gebeuren tekende zijn verdere leven. Mentaal geïsoleerd zet hij alles op alles om zijn droom, de koppeling tussen hersenen en computers, te verwezenlijken. De moeilijkheden die hij daarbij ondervindt probeert hij met drugs de baas te worden, met alle gevolgen van dien. Bij een computerinbraak wordt hij gearresteerd en gedwongen bij White Dust onder Arthur Gilpatrick te werken. Julian staat geestelijk aan de afgrond en springt tenslotte van een gebouw. Als een in zichzelf gekeerde, aan drugs verslaafde, verbitterde eenling komt Julian op Arq terecht.

Jack Sands, mijnwerker en voorman, begaat onder de grond een fout, wordt invalide en verliest zijn pensioen. Cameron, de harteloze directeur (lijkt sprekend op Gilpatrick), geeft zijn ongelukkige werknemer financiële ondersteuning, waarvoor zijn dochter Laura seksuele contraprestaties moet verrichten, buiten medeweten van haar vader. Trent, Camerons zoon, slaat een slaatje uit de situatie en Laura moet nu dubbele diensten verlenen. Trent probeert Laura als prostituee voor zijn karretje te spannen, maar gaat daarmee te ver en Laura licht zijn vader in. Als wraak voor haar verraad vermoordt Trent Laura’s vader. Om uit de misère te raken trouwt Laura met haar jeugdvriend Billy. Ze blijkt echter in verwachting te zijn van een Cameron en Billy’s gevoelens veranderen snel. Laura moet als hoer de kost verdienen en Billy wordt haar pooier, die om de kosten te drukken Tim, Laura’s zoontje, achter haar rug ter adoptie afstaat. Als Laura later haar zoon terugvindt en in het geheim in een hotel ontmoet, vermoedt Billy dat zijn kostwinnares inkomsten achterhoudt. Billy volgt zijn vrouw naar het hotel waar hem de dood wacht. Laura belandt op Arq als een vrouw die talloze moeilijkheden het hoofd heeft weten te bieden, gezond en sterk is, door de wol geverfd maar mentaal zichzelf trouw gebleven.

Ergens in Europa, tijdens WO II, raken soldaat Jonathan Wedgewood en Travis Black in gevecht met Duitse infanteristen. Een Duitser vuurt met een seinpistool midden in het gezicht van Travis; de felle lichtflits schakelt Travis volledig uit, waarbij diens ogen korte tijd zelf lichtbundels produceren. Sinds dat gebeuren is Travis blind. Travis wordt als communicatiespecialist, schriftkundige en filoloog een gewaardeerd professor en trouwt op oudere leeftijd met de artistiek aangelegde Alanna Morrisson (ca. 40 jaar jonger dan haar echtgenoot).
De huwelijksreis wordt gecombineerd met een bezoek aan Noord-Afrika, waar Wedgewood hen verwacht bij een opgraving; de vroegere G.I. schijnt archeoloog te zijn geworden. Tijdens de wandeling naar de site valt Travis in een gat, en ontdekt al voelend op de rotswanden allerlei geheimzinnige tekens, die voor anderen niet zichtbaar zijn, maar desondanks toch worden gefotografeerd. Travis wordt soms dingen gewaar op de grens van optische waarneming en intuïtie. Wedgewood besluit de bijzondere waarnemingen van zijn vriend nader te onderzoeken en maakt voor hem een speciale bril. Met die bril blijkt Travis de tekens op de foto’s, die anderen niet kunnen zien, te kunnen lezen en begrijpen. Travis raakt door zijn ontdekking zo geobsedeerd, dat hij niet eens luistert als Alanna hem van haar zwangerschap op de hoogte wil brengen. Ze klaagt haar nood bij Wedgewood, die een tweelingbroer van Fitzpatrick zou kunnen zijn, en vertelt hem dat Travis het over een verborgen wereld heeft met de naam ‘Arq’. Naar aanleiding hiervan maakt Wedgewood een afspraak met het echtpaar in een hotel, maar voor hij aanwezig is komen de echtelieden al op Arq aan.

De gevoelloze misdadiger Bob Thorne heeft bij een criminele opdracht van Crash Brooks twee bankbedienden doodgeschoten. Door verraad van zijn opdrachtgever belandt hij in de gevangenis, maar een vormfout beperkt zijn detentie tot vijftien jaar. Als Thorne vrijkomt gijzelt hij de zus van politiechef Garrett (zo te zien niemand anders dan Gilpatrck) en dringt het huis van Brooks binnen om wraak te nemen. Bij deze actie worden Brooks en Garretts zus gedood. Thorne weet te ontkomen en laat zijn gezicht en naam veranderen. Als Pascoe Montana, met zijn hoofd nog in het verband, de kliniek van de plastisch chirurg verlaat en in het hotel aankomt, is hij opeens in de wereld die Arq heet.
Raadsel: als we terug gaan naar de eerste bladzijden van deel 1, zien we Pascoe Montana, op weg naar het hotel, een man met een politiepenning op de borst de keel doorsnijden; het gezicht van de vermoorde man is hetzelfde als van Arthur Gilpatrick, commissaris Garrett, directeur Cameron en de archeoloog Wedgewood.

Terug naar de werkelijkheid (???) op Arq (13 van de 92 bladzijden):
Julian Joyce wordt van de verdrinkingsdood gered door de Limisaïvrouw Tala, die zich tot Julian voelt aangetrokken en die hem naar een van de aan de ketting gelegde technische wonderen van Arq brengt. Julian onderneemt een nieuwe zelfmoordpoging en stort zich in een knetterende kolom van licht en energie.
Laura Sands praat zichzelf moed in in een ondergronds warm holletje en besluit eerst de vulkaan te gaan verkennen, om uiteindelijk op zoek te gaan naar haar zoon Tim.
Alanna Morrisson wordt onder water behandeld als een broedkip. Het dier dat haar in staat stelt te ademen, leeft kennelijk met haar in symbiose, want de tentakels maken diep in haar lichaam contact met haar organen.
Travis Black bevindt zich op een onbekende plaats. Als blinde kan hij zich van zijn omgeving geen beeld vormen en is aangewezen op wat hij van zijn ontvoerders hoort, in een taal die hij tot zijn verbazing kan verstaan. In zwarte kaders lezen we de witte tekstballonnen waaruit blijkt dat zijn ontvoerders hem verslijten voor een zekere Saron. Op zijn lichaam ontdekken zij de speciale bril en uiten de kreet: “Heilig de blik van Saron”. Als de ontvoerders verdwenen zijn, ontdekt Travis dat hij met de bril een wirwar van symbolen ziet op de wanden, van de plek waar hij is opgeborgen.


Is Travis Black misschien de sleutel tot het mysterie ‘Arq’ en welke geheimzinnige rol speelt Fitzpatrick met al zijn aliassen? Wie of wat is Saron en wat behelst de berg der visioenen? Wat is 'White Dust' voor instelling en wie heeft daar de leiding over?



Dit is een officiële stripinfo.be recensie, geplaatst door een medewerker van ons team. stripinfo.be werkt samen met uitgevers om u deze recencies te brengen.