Recensie

De lens van Spinoza 1 De lens van Spinoza


Twijfelen aan God in het Europa van de 17e eeuw is zoals twee tongzoenende mannen met een Mohammedmasker op midden in een Talibankamp: je moet er een paar stevige ballen aan je lijf voor hebben.
En dat is wat Spinoza had.

Spinoza wordt als een van de grootste filosofen van de Nederlanden beschouwd. Hij was jood en groeide op in de Sefardische gemeenschap van Amsterdam. Daar woonden vele joden in relatieve rust, ver weg van de vervolgingen in de katholieke Europese contreien.
Al heel vroeg kwamen zijn uitzonderlijke intellectuele capaciteiten naar boven. Hij moest als jonge jood wel de Thora bestuderen, maar stelde zich toch al gauw vragen bij al die religieuze kwesties. Na de dood van zijn vader, probeerde hij diens import-/exporthandel over te nemen, zonder veel succes. Zijn voorkeur ging uit naar wetenschappen. Gaandeweg liet hij zijn theorieën los op Europa.

Zijn leven was niet makkelijk. Door zijn radicale standpunten werd hij uit de Sefardische gemeenschap verbannen. Niemand mocht nog contact met hem hebben, laat staan hem helpen, zoals de Meidung bij de Amish. Hij verhuist en wordt lenzenslijper voor de kost. Zijn boeken kennen een trouw, maar klein publiek.

Een goede biografie kadert de hoofdpersoon in zijn tijd. De omgeving speelt namelijk een doorslaggevende rol, vooral in de filosofie, waar bijna elke nieuwe stroming een reactie is op de voorgaande stroming. Dat doet Beekes uitstekend. Hij schetst met veel verve de Nederlanden van die tijd; het is eraan te zien dat hij zich uitermate gedocumenteerd heeft. Hij zoomt in op de belangrijke momenten uit Spinoza's leven: zijn opleiding bij de Vlaming Van den Enden (mét Vlaams accent), de dood van zijn vader, zijn verbanning, de lynchpartij op zijn vrienden de gebroeders De Witt, ... Spinoza komt eruit als een rebel, tot in de kist. Je pikt heel wat op. Zo had ik me nooit kunnen voorstellen dat de Neerlands' grootste filosoof zou geloven in een charlatanpraktijk als aderlaten.

De filosofie van Spinoza daarentegen, wordt maar in enkele pagina's meegegeven. Hoewel Beekes ze heel helder uit de doeken doet, blijf je toch wel wat op je intellectuele honger zitten. Daarvoor is zijn uitleg te summier.

Persoonlijk vindt uw recensent dat de tekeningen er bij dergelijke grafische romans minder toe doen dan bij de doorsnee strip, maar omdat hij preekt in de woestijn zal hij er toch een woordje aan wijden. En, om het met de onsterfelijke woorden van Sergio Herman te zeggen: "Ek heb nie dierekt een wauw-hevoel". Niet dat Beekes afschuwelijke gedrochten tekent. Je merkt dat hij nagedacht heeft over zijn bladcompositie. Maar zijn gezichten kunnen toch wel beter; ze zien er te simplistisch uit.

Jaron Beekes heeft met zijn 29 lentes wat mij betreft ook wel ballen aan zijn lijf. Op een dergelijke leeftijd al een biografie durven maken over een groot filosoof, en dat terwijl het bovendien je debuut in de stripwereld is, chapeau. Een verdienstelijk en instructief debuut, dat Beekes misschien geen grote oplages maar wel veel credibiliteit zal opleveren.



Dit is een officiële stripinfo.be recensie, geplaatst door een medewerker van ons team. stripinfo.be werkt samen met uitgevers om u deze recencies te brengen.